અને..

એક મોટા અવાજ સાથે દરવાજો બંધ થાય છે. બંધ કરવા માટે લગાવેલ ધક્કો એટલો વધારે હોય છે કે દરવાજાની અંદરની બાજુમાં સજાવેલી વિશાળ ફોટો ફ્રેમ જમીન પર પટકાય છે. પહેલા દરવાજો બંધ થયાનો મોટો અવાજ અને પછી કાચ તુટવાનો તીણો અવાજ શાંત વાતાવરણને થોડીવાર માટે ડહોળી મુકે છે; પણ નાયકને તેની ક્યાં પડી હતી. તે તો હજુયે ખોવાયેલો છે અને ઘણો ગભરાયેલો છે અંદરથી..

અખુટ વૈભવથી સજાવેલા રુમનું વાતાનુકુલીત વાતાવરણ પણ આજે શાંત રહેવામાં સાથ આપી રહ્યું નહોતું, માનસિક હાલત પણ બગડી રહી હતી. વિશાળ રૂમની ચાર દિવાલો તેને પોતાની તરફ આવી રહી હોવાનો ભાસ થતો હતો. તેને શ્વાસ લેવામાં પણ તકલીફ જણાઇ હતી; અને યાદ કરે છે કે, અંદરની કોઇ ગુંગણામણથી છુટવા જ તો બહાર દોડી આવ્યો હતો!..

પણ, હજુયે તેની સ્થિતિ એવી જ છે; ખુલ્લા આકાશ નીચે પણ તેનો શ્વાસ હાંફી રહ્યો છે. તે હજુયે કેમ ગુંગળામણ અનુભવી રહ્યો છે, વિચારે છે; કશુંજ સમજાતુ નથી. અનાયાસે જ તે મુખ્ય દ્વારથી ગાઢ જંગલ તરફ જતી ફુટપાથ તરફ વળે છે. સિમેંટથી ચોટાડેલા પથ્થર પર ટક-ટક અવાજ સાથે બુટમાં દબાયેલા બંને પગ વિચારોમાં ખોવાયેલા મન સાથે માત્ર તાલમેલ મેળવવાના પ્રયત્નોથી ઝડપભેર ખત્તરનાક દિશામાં કારણ વગર વધી રહ્યા છે.

આગળ એક એવું ગાઢ જંગલ છે, કે જ્યાં ફરતા પ્રાણીઓના હિંસક કિસ્સાઓ જંગલથી બહાર પણ લોકજીભે છે. હવે તો અંધારું પણ જંગલ પર તેનો હક જતાવી રહ્યું હતું..

પગ નીચે ફુટપાથ પુરી થઇ ચુકી છે, માત્ર સાંકડી પગદંડી કહી શકાય એવો કાચો રસ્તો દેખાય છે અને જેમ-જેમ જંગલ ગાઢ બની રહ્યું છે તેમ-તેમ પગદંડી પણ વધારે સાંકડી બની રહી છે! પરંતુ પગ આગળ વધી રહ્યા છે, ઝડપથી.. આંખો ચારે તરફ ફરી રહી છે, દેખાતું કંઇ નથી. અને હવે તો ચારે તરફની દિશાઓ સરખી થઇ ગઇ છે, પગ માટે; અને વિચારો માટે પણ! પરંતુ બંને દિશાવિહીન છે, દિશાશૂન્ય પણ કહી શકાય!

પગદંડીએ પણ તો હવે સાથ છોડી દીધો છે. દોડતા જતા પગને કંઇ સમજાતું નથી કે ક્યાં જવું છે અને પોતાના વિચારો નાયકને ક્યાં લઇ જવા ઇચ્છે છે તે હજુયે તેને કળી નથી શકતો..

શરીરના દરેક ભાગ જાણે મનના ગુલામ બનીને પગ સાથે એવા લાચારીથી બંધાયેલાં છે કે અજાણતાં મનના વિચારોના પ્રત્યાઘાત દર્શાવી રહ્યા છે. અને નાયક? તે તો ઓગળી રહ્યો છે, આ પ્રકૃતિમાં, અંધારા સાથે.. બસ, આગળ વધી રહ્યો છે. આજે તે ખોવાઇ જવા ઇચ્છે છે, આ વિચારોના દંગલથી છુટવા ઇચ્છે છે. જંગલમાં તે કોઇ જંગલી પશુનો ખોરાક બની જશે તેનો ભય પણ નથી લાગી રહ્યો, ઉલ્ટાનું તેનું મન તેને ચીર શાંતિ મેળવવાના માર્ગ તરીકે દર્શાવી રહ્યું છે!

અંધારામાં ભટકતા મનમાં કોઇ ખુણે અચાનક વિચાર ઝબકે છે કે, આવું કેમ બની શકે?; પોતાનું જ મન પોતાને વિનાશના માર્ગે કઇ રીતે દોરી શકે?? આ તેને હકિકત જણાય છે તો પણ તે પોતાને રોકી કેમ નથી શકતો??;

વિરુધ્ધ વિચારોના આંતરિક દ્વંદ્વ યુધ્ધ વચ્ચે વિનાશના વાસ્તવિક વિચારોને અટકાવવામાં તે પોતાની જાતને અસમર્થ અનુભવે છે અને તે તરફ સતત વધતા જતા પગને રોકવામાં પણ! તેણે ડરવું જોઇએ તેવું સમજાય છે પણ તેને ડરનો અહેસાસ નથી. કદાચ અહેસાસની લાગણી પણ તે જાણીજોઇને દબાવી દેવા ઇચ્છે છે. ક્યાંક ઉંડાણથી એવું દર્દ ઉઠયું છે કે તેનાથી છુટવા તે કોઇપણ ભોગે ખોવાઇ જવા ઇચ્છે છે. તેને લાગે છે કે કુદરતમાં વિલિન થઇ જવું એ એકમાત્ર વિકલ્પ છે; તે તો બસ એમ જ કોઇ કારણમાં તેનો અંત ઇચ્છે છે..

પરેશાન મન જ્યારે વિચારો પર હાવી હોય ત્યારે વ્યક્તિનું શરીર આપોઆપ તેના ભાવ પ્રદર્શિત કરતું હોય છે. પ્રકૃતિ પણ જાણે તાલ મિલાવી રહી છે નાયકની આ અવસ્થામાં. તે શોધી રહ્યો છે ઉઠતા હજારો સવાલોના જવાબ ને, અંદર અને બહાર!

તેને બધું અલગ દિશામાં ભાગતું જણાય છે, એક અગોચર દુનિયાનો અહેસાસ થઇ રહ્યો છે. હા, આ એ જ નાયકની મનોસ્થિતિ છે કે જેની સાથે પગ અને મન જોડાયેલા છે અને જેને દુનિયા એક સફળ વ્યક્તિ તરીકે ઓળખે છે! તેને અભિમાન હતું એકઠી કરેલ અખુટ સંપતિ અને અસિમિત શક્તિ પર. પણ આજે ભટકી રહ્યો છે પાગલ બનીને જંગલમાં, બધાથી દુર.. દરેક આરોપનો સજ્જડ પ્રત્યુત્તર આપનાર, હંમેશા જીતનો સ્વાદ લેનાર અને વિરોધીઓને યેનકેન પ્રકારે પરાસ્ત કરનાર આજે હારી રહ્યો છે અંદરથી, પોતાના વિચારોથી..

એક જ સમયે ઘુમરાઇ રહેલા હજારો વિચારોના વંટોળને અલગ-અલગ દિશાઓમાં ભટકતા પગ સાથે કે દિશાશૂન્ય થયેલા મન સાથે કાર્યકારણનો પણ સંબંધ નથી રહ્યો! આસપાસ ખીલેલી પ્રકૃતિમાં ફેલાયેલી શાંતિ આજે તેને ખાવા આવી રહી હોય એવું લાગે છે. આ એજ હરિયાળી હતી જેને તે અનહદ ચાહતો હતો અને આસપાસ એ જ શાંતિ છે જેને મેળવવા તે તરસતો હતો. અહી બધું જ છે ત્યાં પણ તે પોતે ત્યાં નથી, મનથી.. વિચારોથી. અથવા તો તેને ત્યાં હોવાના પોતાના જ અસ્તિત્વને નકારી દેવા ઇચ્છે છે, એક રીતે નકારી જ તો દિધું છે..

અચાનક, ભટકતું શરીર જાણે કોઇ ખડક સાથે ટકરાઇને સખત પ્રત્યાઘાત અનુભવે છે. પોતે કોઇ વિશાળ પથ્થરને અથડાયો હોય એવું નાયકને જણાય છે. વિચારોને અટકાવતો સુપર-બ્રેક લાગ્યો છે! વ્યાકુળ મન હાલની બદલાયેલી પરિસ્થિતિનો તાગ મેળવવા તરફ વળ્યું છે. અંધકારમાં પણ દેખાતી તેની લાલઘુમ આંખો કોઇ અસહ્ય દર્દથી કણસી ઉઠી છે. ભાગંભાગ કરીને થાકેલા પગ હવે ભારે લાગી રહ્યા છે, શરીરના વજનથી જમીનમાં ખુંપી રહ્યા હોય એવું લાગે છે.

તે સ્થિર ગયો છે; જાણે શરીરમાંથી જીવ નીકળી ગયો હોય એમ.. જડ. શુન્ય. નિર્જીવ. હા, તે એક મોટો પથ્થર જ હતો! પણ, તેના મનમાં, વિચારોના વંટોળમાંં! …તેનો અસલ ચહેરો બતાવતો પથ્થર, તેના હજારો સવાલોનો એકમાત્ર જવાબરૂપ પથ્થર, સમાજ પર તેના દૈત્યરૂપ હોવાની હકિકતનો ભારરૂપ ખડક..

આજે પ્રથમવાર તેનો પોતાના રાક્ષસી-રુપ સાથે સામનો થયો હતો! તેને કારણો હવે તેને સમજાઇ રહ્યા છે. તેનું મન એ દરેક વાસ્તવિક્તા સુધી પહોંચી ચુક્યુંં છે, જે સત્યતાનું પોતે જ વર્ષો પહેલાં ખુન કરી ચુક્યો હતો! પોતાના હાથે, નિર્દયતાથી, ઠંડા કલેજે.

પણ સત્ય આજે ન્યાય કરવાના ઇરાદામાં છે. નાયકનો સમય પલટાઇ ચુક્યો હતો. સત્યએ કબ્જો કરી લીધો હતો તેના હોવાપણાં પર, તેના મન-વિચારો-અસ્તિત્વ પર. આ બધું જ તેને અંદરથી, પોતાની નજરમાં જ વિલન બનાવીને કરેલ અન્યાયનો બદલો લેવા માટે થઇ રહ્યું હતું. એ દરેકનો બદલો જેની સાથે નાયકે જીવનભર બહુજ ક્રુર બનીને અત્યાચાર કર્યો હતો, નિર્દોષની લાચારીનો વિકૃત ફાયદો ઉઠાવ્યાનો આ પ્રતિશોધ હતો.

નાયક સાથે થયેલ આ કુદરતી ન્યાય છે… કર્મોની સજા.

👺